2800 illik möhürün sirri açıldı

İsrailin şimalındakı yüksək dağlıq ərazilərdə arxeoloqlar böyük əhəmiyyət kəsb edən kiçik daş artefakt aşkar ediblər.

Bu barədə “Cebhe.info” “Near Eastern Archaeology” jurnalında dərc olunan araşdırmaya istinadən xəbər verir. Məlumata görə, əşya 2800 illik möhürdür və Müqəddəs Kitabda, yunan mifologiyasında tapılan məşhur motivin təkamülünün “itkin halqasını” təmsil edir.

2022-ci ildə Tel Hazorda aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilən möhür dramatik döyüş ardıcıllığını təsvir edir.

Tədqiqat müəllifi Kristof Uelinqerin sözlərinə görə, burada yeddibaşlı ilanla döyüşən nizə ilə insan fiquru təsvir edilib. Onun kənarında qrif, skarab və bir cüt meymun da görünür.

Təxminən 1,5 düym uzunluğunda olan möhür eramızdan əvvəl 800-750-ci ilə aiddir. Alim hesab edir ki, bu, çox güman ki, israillilər və ya finikiyalılar tərəfindən hazırlanıb.

Yeddibaşlı ilanı öldürən qəhrəmanın motivi artefaktın özündən çox qədimdir. İlk dəfə eramızdan əvvəl 2500-cü ildə Mesopotamiyada ortaya çıxdı. Oradan motiv bütün bölgəyə yayılmağa başlayıb və İbrani İncilinə daxil olduğu indiki Suriya ərazisindəki qədim mətnlərdə görünüb.

Velinger deyib ki, İsraildə qəhrəman leviafana qarşı mübarizə aparan Yehova – tanrının ibrani adıdır.

Əsrlər sonra xristian İncilində – mələklə döyüşən ilan-heyvan kimi üzə çıxıb.

Eyni motiv yunan mifologiyasında çoxbaşlı ilana bənzər məxluq olan hidra ilə döyüşən Herkulun obrazında da meydana çıxıb.

Bu təsvirin hər yerdə olması onun eramızdan əvvəl I və II minilliklərdə yayılması haqqında çox az şey bilən tədqiqatçıların təəccübünə səbəb olub.

Bu tapıntı motivin Suriyanın şimalındakı Uqaritdən Finikiya vasitəsilə İsrailə yayıldığı fərziyyəsini dəstəkləyir.

“Finikiyalı malimlər çox güman ki, Son Tunc dövründən başlayaraq Uqaritdən (Suriyadakı qədim şəhər) miras qalmış ənənəni qoruyub saxlayıblar”,-deyə alim bildirib.

Bununla belə, bu motivin qərbə doğru necə yayıldığı və Herkulesin məşhur mifologiyasının bir hissəsinə çevrildiyi dəqiq məlum deyil.