Dünən Yasamal rayon Məhkəməsində Tarix və Etnologiya İnstitunun işçisi Məmmədli Şəhla Rafiq qızının «Təzadlar» qəzetinə qarşı «Şərəf və ləyaqətin, işgüzar nufuzun müdafiəsi ilə bağlı» iddia ərizəsinə dair məhkəmənin ilk iclası keçirildi.
Əvvəlcə iddiaçı Məmmədli Şəhla Rafiq qızı iddiası ətrafında çıxışa başladı. Lakin məhkəmə çıxışı qarşı tərəfə yönəli təhqir və böhtan xarakterli olduğundan qəzetin nümayəndəsi Asif Mərzili məhkəmədən bu cür çıxışın dayandırılmasını və iddiaçı Ş.Məmmədliyə xəbərdarlıq olunmasını məhkəmədən xahiş etdi. Hakim hər cümləsində yenə də qəzetin rəsmi nümayəndəsinə qarşı böhan və təhqir dolu ifadələrindən qalmayan Şəhla Məmmədliyə üst-üstə 12 dəfə xəbərdarlıq etdi. Nəhayət, həyəcanından özünü itirib hay-küy salan Ş.Məmmədli alayarımçıq çıxışını bitirdikdən sonra söz cavabdehin nümayəndəsi Asif Mərziliyə verildi.
Asif Mərzili çıxışında bir daha məhkəmədən xahiş etdi ki, xanım iddiaçının məhkəməyə saymazlığına və təhqirlərinə hüquqi qiymət verilsin.
Sonra iddiaçı Ş.Məmmədliyə suallarını verdi:
-Şəhla Məmmədli, mən «Tarixi Nadir»i yarıyacan oxumuşam, amma sənin məhkəmədən nə istədiyini başa düşmədim… Deyə bilərsinizmi, nə istəyirsiniz?
-Mən məhkəmədən xahiş edirəm ki, mənə vurulmuş mənəvi ziyan ödənilsin…
-Deyə bilərsinizmi, institutun əməkdaşı Günel Aslanlının müsahibəsində və ondan başlayan digər yazılarda hansı ifadə sizin işgüzar nüfuzunuzu ləkələyib və sizə mənəvi ziyan vurub?
Bu sualdan əsəbləşən Ş.Məmmədli yenidən qışqır-bağır salıb məhkəmə iclasını pozmağa başladı. Hakimin xəbərdarlığından sonra sakitləşən Ş.Məmmədli bu dəfə suala konkret cavab verməli oldu:
-Təkzib və üzr istənilsin, 20 min manat mənəvi ziyana görə təzminat ödənilsin…
Asif Mərzili:
-Xanım, o hansı ifadədədir, deyə bilərsinizmi?
-Elə hamısı…
-Nəyin hamısı?
-O məqalənin hamısı…
-Xanım, media qanunvericiliynə görə, o müsahibədir, məqalə deyil. Sizin institutun şöbə müdiri, yəni «Heydər Əliyev irsini araşdırma» Mərkəzinin rəhbərlərindən biri, aparıcı elmi işçi, tanınmış tarixçi alim Günel Aslanlının müsahibəsidir. Biz müsahibəyə təkzib verə bilmərik… Qanunvericilik bu müsahibəyə bizim tərəfimizdən təkzib verməyi inkar edir…
…Bundan sonra Ş.Məmmədli dağı arana, aranı dağa aparan mənasız, iddianın mahiyyətindən uzaq çıxışını davam etdirib hərdən də Günel Aslanlının, jurnalistlərin əleyhinə təhqirə keçəndə yenidən hakim ona xəbərdarlıq etdi.
Sonra qəzetin nümayəndəsi Asif Mərzili iddiaya etirazını məhkəməyə təqdim edərək çıxışa başladı:
-Möhtərəm hakim, xanım özünü məhkəmədə belə aparırsa, görün iş yerində necədir… Bu sənədləri Sizə təqdim edirəm. Ş.Məmmədli belə hərəkətlərinə və digər əməkdaşlara qarşı qanunsuz hərəkətlərinə görə keçmiş direktor, Akademik Yaqub Mahmudov tərəfindən iki dəfə şiddətli töhmət alıb, həmkarların sırasından qovulub, polis orqanları tərəfindən İXM-nin 510-cu maddəsinin tələblərinə uyğun cəzalandırılıb. Bütün bunları sübut edən videogörüntü və mötəbər rəsmi sənədlər var, Sizə təqdim edirəm… Tariximizi araşdıran institutun iş fəaliyyətini pozan bu xanıma qarşı direktor K.Şükürovun niyə lazımi tədbir görməməsi bizə təəccüblü gəlir. Axı sənədlər sübut edir ki, bu xanım institutun elmi və iş fəaliyyətini pozur, kollektivi şəxsi intriqalarına cəlb edir… Mən elektron məhkəmə sisteminə etirazımı göndərmişəm, istəmirəm ətraflı danışıb vaxtınızı alım. Amma gördüyünüz kimi, bu xanımın öhdəsindən gec-tez gəlinməlidir. Kim onu müdafiə edir, bu cür intriqalı, yetəni təhqir edən, söyüş söyən… qadını o cür mötəbər bir elm ocağında necə saxlamaq olar??? Elə buna görədir ki, elmi fəaliyyəti plagiatlı nəticələrlədir və dəfələrlədir səy göstərsə də, Prezident yanında AAK-da təsdiqini ala bilmir. Bu da AAK-dan vəkil sorğusuna verilən rəsmi cavab, Sizə təqdim edirəm.
İddiaçı əsassız olaraq tezadlar.az saytında yayımlanmış -1.“AMEA-nin Tarix və Etnologiya institunun elmi jurnalinda plagiat məqalə” (10.03.2024- tttps://tezadlar.az/index.php/en/agenda/25611-k-ri-m-sukurovun-tari-x-v-etnoqrafi-ya-i-nsti-tunun-elmi-jurnalinda-plagi-at-m-qal-fotolar.html);
2.-“Baş redaktor AMEA prezidenti İsa Həbibbəyliyə müraciət göndərdi” (18.03.2024-https://tezadlar.az/index.php/en/medi-a/25856-bas-redaktor-amea-prezi-denti-i-sa-h-bi-bb-yli-y-muraci-t-gond-rdi.html);
3.-“Kərim Şükürov Tarix institutunda Həmkarlar Təşkilatının seçkisinə niyə müdaxilə edir?” (31.05.2024-https://tezadlar.az/index.php/en/medi-a/27735-amea-nin-tari-x-i-nsti-tutunda-h-mkarlar-t-ski-lati-qalmaqali.html) başlıqlı məqalələrində onun haqqında həqiqəqətə uyğun olmayan məlumatların yayıldığını iddia edir. Amma həqiqətə uyğun olmayan ifadəni göstərə bilmir. Çünki olmayan şeyi necə göstərsin? İddiaçı sonda əlavə edir: «Göründüyü kimi cavabdeh yalan olduğunu bilə-bilə mənim nüfuzuma xələl gətirən, şərəfimi, ləyaqətimi və işgüzar nüfuzumu alçaldan ictimaiyyət üçün açıq olan müsahibələri, yazıları heç bir araşdırma aparmadan, sorğu edib sorğuya cavab almadan öz saytında dərc etmişdir». Bunlar tamamilə əsassızdır, redaksiya bütün bu mübahisələrə səbəb olmuş, institutun aparıcı elmi işçisi, tarixçi-alim, «Heydər Əliyev irsini araşdırma mərkəzinin» aparıcı mütəxəssisi Günel Aslanlının müsahibəsi öncədən direktor Kərim Şükürova və AMEA prezidenti İsa Həbibbəyliyə münasibət bildirilməsi üçün göndərmişdir. Beləliklə, məhkəmənin diqqətinə çatdırıram ki, iddiaçı Məmmədli Şəhla Rafiq qızı, iddia tələbini əsaslandıran heç bir maddi sübut təqdim etməmiş, şərəf və ləyaqəti və işgüzar nüfuzu ləkələyən ifadələrin nədən ibarət olduğunu göstərə bilməmişdir. İddaçı AMEA-nın Tarix İnstitutunda onun birlikdə çalışan iş yoldaşı Günel Aslanlının müsahibəsindəki ifadələrə istinad edir. Hansı ki, G.Aslanlı redaksiyaya zəng edərək əməkdaşımıza başına gətirilənlərlə bağlı müsahibə vermək istədiyini bildirmişdir. O, redaksiyaya dəvət olunmuş, əməkdaşımız, Qarabağ Müharibəsi veteranı (oğlu 2-ci Qarabağ müharibəsi veteranı) ondan müsahibə götürmüşdür. Həmin müsahibə «Media haqqında» və «İnformasiya əldə etmək haqqında» Qanunların bütün təbələrinə riayət edilməklə yayımlanmışdır. Belə ki, mübahisələndirilən “Heydər Əliyev irsini araşdırmağımıza görə bizə ciddi maneələr başladı” (https://tezadlar.az/index.php/en/agenda/24172-heyd-r-li-yev-i-rsi-ni-arasdirmagimiza-gor-bi-z-ci-ddi-mane-l-r-basladi-) başlıqlı ilk müsahibə 18.01.2024-cü il tarixdə yayıma hazırlanmış, sonra institutun mətbuat katibi Nərminə Ağayevaya özüm məlumat vermişəm ki, rəhbərlik münasibət bildirsin. Ardınca Tarix və Etnologiya İnstitunun direktoru Kərim Şükürova və AMEA Prezidenti İsa Həbibbəyliyə elektron poçt vasitəsilə göndərilmişdir. Reaksiya bizi ittiham edən formada olmuşdur, bu barədə sonra bəhs edəcəm. Beləliklə, tərəfimizdən təqdim edilən maddi sübutlar bir daha təsdiqləyir ki, Şəhla Rafiq qızı Məmmədlinin iddiası tamamilə avsurd və əsassızdır, rədd edilməlidir. Əksinə, onun və Tarix İnstitutunun bəzi məsul şəxslərinin redaksiyanı təhdid edən və jurnalistləri hədələyən, aşağılayan, açıq şəkildə milli mentalitetimizə və ziyalılığına yaraşmayan formada təhqirlər yağdırması cinayət əməlidir, hüquqi qiymət verilməlidir. Şəhla Məmmədlinin redaksiyanın elektron poçtuna anonim elektron poçtlardan yazdığı çoxsaylı diləgəlməz təhqirləri və söyüşləri isə DTX-ya və DİN-ə rəsmi qaydada göndərmişik. Araşdırma başlayan kimi bu qadının anonim yazışmalarının səsi kəsildi. Eyni təhqiramiz ifadələr Günel Aslanlıya da göndərilmişdir… Tərəfimizdən araşdırıldı ki, həmin ifadələr eynidir və Ş.Məmmədlinin dəsti-xəttinin məhsuludur…
Sonra məhkəmə zalına şahid Günel Aslanlı dəvət edildi. G.Aslanlını görən kimi, Ş.Məmmədlinin həyəcanı birə-beş artdı. Səs-küy salsa da, xeyri olmadı, G.Aslanlı Ş.Məmmədli və digər rəhbər şəxslər tərəfindən başına gətirilənlərdən danışdı. Onun danışdıqları zalda əyləşən vəkil və digər proses iştirakçılarına şok yaşatdı, hamı Ş.Məmmədlinin hərəkətlərindən təsirləndi (G.Aslanlının çıxışı ayrıca təqdim ediləcək).
Ardınca qəzetin rəsmi nümayəndəsi G.Aslanlıya suallar verdi. Təmkinlə və peşəkarcasına, alimə yaraşan tərzdə cavablandırılan suallardan biri belə idi:
-Günel xanım, Sizin adınızdan yayımlanan müsahibədəki ifadələrin özünüzə məxsus olduğunu təsdiqləyirsinizmi?
-Bəli, sağ olun ki, başıma gələnləri və dərdimi deməyə mənə şərait yaratdınız. Siz əsl peşəkar komandaya maliksiniz…
-Siz bizə Ş.Məmmədliyə məxsus olduğunu bildirdiyiniz elektron məktubları təqdim etmişdiniz. Bizə də eyni məzmunlu anonim poçtdan təhqirli məktublar gəlmişdi. Siz müqayisə edərək hansı rəy verdiniz?
-Birmənalı olaraq bütün o təhqiramiz söyüş və ifadələrin hamısı Şəhla Məmmədliyə məxsusdur…
***
Bundan sonra Ş.Məmmədli məhkəmə zalında qışqırıq salıb təhqirlərə keçdi, hakim yenidən ona sərt xəbərdarlıq etdi.
Sonda Asif Mərzili məhkəmədən xahiş etdi: «Şəhla Rafiq qızı Məmmədlinin iddia ərizəsi absurd və əsassız olduğundan rədd edilsin».
Məhkəmənin növbəti iclası 24 yanvar 2025-ci il tarixə, saat 12:00-a təyin edildi.
***
…Sonda təəssüf hissi ilə bildiririk və institutun rəhbərliyi də bilsin ki: Şəhla Məmmədli məhkəmə zalından çıxandan sonra qəzet əməkdaşlarına və şahid G.Aslanlıya qarşı olmazın təhqirlərini yağdırmağa başladı. Yəni, institutu deyə bilmərik, küçədə-ictimai yerdə belə özünü idarə bilməyən bu qadınla ciddi profilaktik-psixoloji iş aparılmalı, tədbir görülməlidir. İş o yerə çatdı ki, o məhkəmə binasının önündə belə, hamının gözü qarşısında G.Aslanlıya hücum edərək onu təhqir etməyə başladı. Bütün bunlar 28-ci polis bölməsi əməkdaşlarının gözü qarşısında baş verdiyindən, onlar məsələyə müdaxilə etdilər, G.Aslanlıya məsləhət gördülər ki, Yasamal RPİ-nin 29-ci polis bölməsinə rəsmi ərizə ilə müraciət etsin. Şəhla Məmmədlinin bu özbaşınalığı həm məhkəmənin kameralarında qeydə alındı, həm də G.Aslanlı tərəfindən telefona çəkilmiş oldu…
Yazı yayıma verilərkən polis bölməsindən öyrəndik ki, G.Aslanlı artıq 28-ci bölməyə rəsmi ərizə təqdim edib, DİN-nin 102 xidmətinə məlumat verib…
«Təzadlar»