Avropa alimləri diabetin inkişafına meyilli olan və koronavirus infeksiyası keçirən uşaqların orqanizmində dəyişiklikləri müşahidə ediblər. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, SARS-CoV-2-un nüfuz edilməsi bəzən autoanticisimlərin mədəaltı vəzi hüceyrələrində yaranması ilə müşayiət olunub, bu da insulindən asılı diabetin birinci əlamətidir.
Dunyaxeber.org xəbər verir ki, alimlərin müşahidələrinin nəticələri “JAMA” jurnalında dərc olunub.
“Apardığımız müşahidələr göstərib ki, autoanticisimlər adacıq mədəaltı vəzi hüceyrələrinə COVID-19 keçirməyən həmyaşıdlarına nisbətən, koronavirusa yoluxduqda uşaqlarda daha çox yaranırdı. Eyni zamanda, onlarda dəmirə qarşı anticisimlər SARS-CoV-2 anticisimləri ilə eyni vaxtda yaranıb, bu da qrip keçirən uşaqlara xas deyildi”, – deyə tədqiqatçılar yazıb.
Drezden Texniki Universitetinin professoru Esio Bonifasionun rəhbərliyi ilə tədqiqatçılar qrupu “POINT” layihəsində iştirak edən 6-25 ay yaş qrupuna aid 885 uşağın sağlamlığının müşahidə edilməsi zamanı belə qənaətə gəlib. Bu təşəbbüsə 2018-ci ildə start verilib, onun məqsədi bu xəstəliyə genetik meyilliliyi olan uşaqlar arasında 1-ci tip diabetin inkişafına səbəb olan risk amillərinin öyrənilməsidir.
Alimlər mütəmadi olaraq uşaqlardan qan nümunələrini götürüblər və onlarda insulin ifraz edən mədəaltı vəzi adacıq hüceyrələri ilə birləşə bilən anticisimlərin mövcudluğunu izləyiblər. Bonifasio və onun həmkarları bu məlumatlardan keçmişdə 1-ci tip diabetdən əziyyət çəkməyən uşaqlarda koronavirus və ya qrip infeksiyasının autoanticisimlərin istehsalına səbəb olub-olmadığını qiymətləndirmək üçün istifadə ediblər.
Alimlər iştirakçıların qanında adacıq hüceyrələrinə və viruslara qarşı anticisimlərin göründüyü vaxtı müqayisə ediblər. Qrip və ya COVID-19 keçirən və bu viruslara yoluxmayan uşaqlarda mədəaltı hüceyrələrində autoanticisimlərin nə dərəcədə tez göründüyünü də müqayisə ediblər. Aparılan təhlil göstərib ki, altı uşaqda eyni vaxtda həm koronavirusa, həm də mədəaltı vəzinin hüceyrələrinə anticisimlər yaranıb ki, bu da qrip keçirən uşaqlara xas deyildi. Bundan əlavə, alimlər adacıq hüceyrələrinə qarşı anticisimlərin COVID-19 olan uşaqlarda infeksiya keçirməyənlərə nisbətən iki dəfə çox olduğunu qeyd ediblər.
Koronavirus infeksiyası təkcə ağciyərlərdə zədələrin yaranmasına deyil, həm də ürək, beyin və digər orqanların işində pozuntuların inkişafına səbəb olur. Bəzi hallarda o, bir sıra autoimmun xəstəliklərinin, o cümlədən Haşimoto tiroiditi, 1-ci tip diabet və Giyen-Barre sindromunun inkişafına səbəb olur. İşin nəticələri SARS-CoV-2-yə yoluxmanın birbaşa 1-ci tip diabetin inkişafına səbəb olduğunu təsdiqləyir. Sonrakı təcrübələr virusun immuniteti insulin ifraz edən hüceyrələrə daha tez-tez hücum etməyə necə məcbur etdiyini dəqiq göstərəcəkdir. /Modern.az/