Çox vaxt bir insanın əsnəməsi digərinin əsnəməsinə səbəb olur. Elm bunu anlamağa çalışır, çünki bu yoluxucu reaksiyanın nədən qaynaqlandığı və onun insan anatomiyasında hansı funksiyaya malik olduğu aydın deyil. Araşdırmalar bizi qəti bir nəticəyə gətirməsə də, fərqli perspektivlər təqdim edir.
Çox vaxt bir insanın əsnəməsi digər insanların zəncirinin əsnəməsinə səbəb olur. İnsanların təxminən 60-70 faizi real həyatda və ya fotoda başqasının əsnədiyini görəndə, hətta əsnəmə haqqında oxuyanda da əsnəyir. Bəs əsnəmək niyə yoluxucudur?
Bu barədə dəqiq məlumatımız yoxdur, lakin 2010-cu ildə Konnektikut Universitetində aparılan bir araşdırma əsnəməyin empatiya ilə əlaqəli olduğunu göstərir.
Təcrübə 1-6 yaş arası 120 uşaq üzərində aparılıb. Məlum olub ki, uşaqlar dörd yaşına qədər əsnəməyə biganə olublar. Başqa sözlə, empatiya hissi hələ formalaşmamış uşaqlar əsnəməyə reaksiya vermirdilər.
Araşdırmada empatiya inkişafı kafi olmayan 6-15 yaş arası autizmli uşaqların yaşıdlarına nisbətən əsnəmədən daha az təsirləndiyi ortaya çıxıb.
Yaponiyanın Kyoto Universitetinin Primat Araşdırma İnstitutunda aparılan araşdırmada şimpanzelərin əsnəməyə necə reaksiya verdiyi araşdırılıb.
Dunyaxeber.org xəbər verir ki, “The Royal Society Biology Letters” jurnalında dərc edilən nəticələr, araşdırmada iştirak edən altı şimpanzedən ikisinin digər şimpanzelərin əsnədiyini əks etdirən videolara cavab olaraq əsnədiyini göstərdi. Tədqiqatda iştirak edən üç körpə şimpanze əsnəməyə reaksiya vermədi və bu, insan uşaqları kimi, körpə şimpanzelərin də əsnəməyi tutmaq üçün lazım olan intellektual inkişafdan məhrum ola biləcəyini irəli sürüb.
Məsələyə başqa bir yanaşma olaraq, 2014-cü ildə İnsan Genomunun Dəyişməsi üzrə Duke Mərkəzində aparılan tədqiqat yoluxucu əsnəməyə kömək edən amilləri müəyyən etməyə çalışıb.
Araşdırma 328 könüllü üzərində aparılıb. Könüllülər insanların əsnədiyini əks etdirən videoya baxıblar. 328 nəfərdən 222-si əsnədi, qalanları isə reaksiya vermədi.
Duke araşdırması empatiya, günün vaxtı və ya zəka ilə yoluxucu əsnəmə arasında heç bir əlaqə tapmadı, lakin yaş və əsnəmə arasında statistik bir əlaqə var idi. Yaşlı iştirakçıların əsnəmə sürəti daha aşağı idi.
Nəticədə elm yenə də bu məsələdə razılığa gələ bilmədi. İndiyə qədər müxtəlif tədqiqatlar bunun yaş, empatiya və hətta bədən istiliyi ilə əlaqəli ola biləcəyini düşünürdü, lakin mütəxəssislər hansı amilin yoluxucu əsnəməyə səbəb olduğundan əmin deyillər.
Eltac/Turkustan.az