Əməkdar artist, məşhur aktrisa Gülşad Baxşıyeva Moderator.az-ın suallarını cavablandırıb. DİA.AZ həmin müsahibəni təqdim edir:
– Gülşad xanım, uzun illərdir ki, Mədəniyyət və İncəsənət universitetində pedaqoji fəaliyyətlə məşğulsunuz. Hal-hazırda tələbələrinizlə hansı tamaşalar üzərində çalışırsınız?
– Hal-hazırda 4-cü kurs dram və kino aktyoru fakültəsinin tələbələri ilə, Branislav Nuşiçin “Nazirin xanımı” pyesini hazırlayırıq. Rollar bölünüb, prosses gedir. Demək olar ki, 4 pərdəli əsərin 2 pərdəsi hazırdır. Ötən il tələbələrimlə birgə Cəfər Cabbarlının “Sevil” əsərini səhnələşdirib, təhvil verdik. Ümumiyyətlə mənim iş prossesim belədir. Etüddən tamaşaya qədər. 1-ci kursda o dəqiqə tamaşa oynamazlar. Əgər tamaşa oynayırıqsa universitetin fəaliyyətini dayandırmaq lazımdır, çünki biz dərnəyçiliklə məşğul olmuruq. Bu proqram belə işlənməlidir. Etüd prossesini keçdik, pandemiya düşdü, sonra “Sevil” əsəri üzərində işlədik, daha sonra isə “Nazirin xanımı”. Sual verə bilərsiniz ki, mən niyə görə “Sevil” əsərini yox, “Nazirin xanımı”-nı 4-cü kursa çıxarmışam? Bu təbii ki, illərin təcrübəsidir. 3-cü kursda dramatik əsər götürürük, 4-cü kursda isə komediyaya müraciət edirik. İstəyirik ki, bir az oyunçuluq olsun. Tələbə həm dram, həm də komediya janrında bir əsər oynamalıdır. 4 il müddətində o təkcə bir janrda oynamalı deyil. Bu prosses məndə pillə-pillə gedir. Məqsədim də tələbənin peşəkar, akademik səviyyədə aktyor kimi yetişməsidir. Tələbələrin hamısından da olmasa əksəriyyətindən razıyam. Özüm də onlarla birlikdə həmin əsərdə kiçik bir rol almışam.
– Sənətkarlar adətən gənclik illərində deyil, yaşlanandan sonra pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. Amma siz bu fəaliyyətinizə lap erkən başlamısınız. Müəllimlik peşəsini sizə kim sevdirib?
– Mən bu fikirlə razı deyiləm ki, yaşa dolandan sonra gəlib pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmaq lazımdır. O yaşın da müəyyən bir həddi var. Belə olmaz ki, 60 yaşında gəlib pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmağa başlayasan. Bu bir balaca düzgün deyil. Əlbəttə ki, səhnə görmək lazımdır, özün bu prossesdən keçməlisən, müxtəlif rollar oynamalısan. Şəxsən mən 10 il Şəki Dövlət Dram Teatrında işləmişəm. Bakıya köçəndən sonra da təkcə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmamışam. Müxtəlif teatrlarda rollar almışam, filmlərdə çəkilmişəm. Məndə həmişə pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı, yaradıcı prosses də gedib. Müəllimin səhnə təcrübəsi olmalıdır. Amma bu o demək deyil ki, hər istedadlı aktyor gəlib pedaqji fəaliyyətlə məşğul olmalıdır yaxud da ola bilər. Bəzi hallarda onlar pedaqogikaya meylli olmurlar və yaxud da müəllim ola bilmirlər. Özlərində əldə etdiklərini tələbəyə ötürə bilmirlər. Hər istedadlı sənətkar müəllim ola bilməz. Mənim pedaqoji fəaliyyətim belə başlayıb. O vaxt Bakıya köçəndən sonra hələ müəyyən olunmamışdı ki, mən hansı teatrda çalışacağam?! Belə məsləhət görüldü ki, müəllimlik fəaliyyətimə başlayım. Düzdü bunu çılğınlıq kimi qəbul etdim ki, mən aktrisayam, fəaliyyətimi nə üçün birdən-birə dayandırmalıyam?! Bu mənə çox pis təsir etdi. Yavaş-yavaş teatrda da işləməyə başladım. Amma bəzi etaplardan keçəndən sonra mən qərar verdim ki, artıq yetər! Düşündüm ki, müəllimlik peşəsi ilə məşğul olmaq lazımdır. Müəllimlik peşəsini mənə hələ şagird olarkən Bakının 44 nömrəli məktəbində dərs deyən müəllimlər sevdirib. Onların şagirdlərlə münasibətləri, davranışları o qədər gözəl idi ki! İndi həqiqətən də elə müəllimlər yoxdur. Bəzən elə müəllimlər görürəm ki, mən nifrət edirəm ki, bu cür insanlar necə müəllim ola bilərlər?! Bunlar hansı mənəviyyata qulluq edirlər? Onların müəllim adını daşımağa haqları varmı?! Əlbəttə ki, yox! O cür müəllimlər gənc nəslin beynini, zehnini pozur, darmadağın edirlər. Çox xoşbəxt bir dövrdə yaşamışam ki, o cür müəllimlərim olub. Mənim Anna adında bir müəllimim var idi. Bir qadının davranış qaydalarını, özünü aparmağını, oturub-durmağını, həyata, böyüyə-kiçiyə, övlada münasibətini mən ondan öyrənmişəm. Həyatım boyu o qadına hər zaman borcluyam. Yeri cənnətlik olsun. Baxın görün müəllimin mənim qadın kimi formalaşmağımda necə böyük rolu olub!
– Gülşad Baxşıyeva bu gün ona göstərilən dövlət qayğısından, aidiyyatı qurumların diqqətindən nə dərəcədə məmnundur?
– Çalışdığım Mədəniyyət və İncəsənət universitetində məni sevənlər də var, sevməyənlər də. Amma sevənlər daha çoxdur. Lazım gələndə onlar mənim qayğıma da qalırlar, məni dinləməyi də bacarırlar, bir sözlə onlarla əlaqəyə girə bilirəm. Bu böyük bir şeydir. Qaldı ki, dövlətin qayğısı, diqqəti.. Nə bilim vallah. Mənə hərdən elə gəlir ki, onlar bəlkə də heç məni tanımırlar. Yəni mən yadlarında deyiləm. Amma nə etmək lazımdır ki, mən onların diqqətində olum?! Bunun bir çox yolları var. Mən bu yolları bilsəm də edən adam deyiləm. Çünki mən hər şeyə bir balaca başqa cür yanaşıram. İstəyirəm ki, onlar məni yada salsın, mənim haqqımda düşünsünlər. Düşünməsələr belə onlardan heç nə tələb edən adam deyiləm. İstəmirəm də. Mən istəyirəm ki, mən onların yadına salmayım ki, burada mən varam. Qoy onlar düşünsünlər ki, Gülşad görəsən haradadır?! Nə qədər doğru yaxud səhv olduğunu bilmirəm. Bu mənim düşüncəmdir.
– “Bəxt üzüyü 2” filmi nümayiş olunanda bir çoxları dedi ki, maraqsız alınıb. Siz həmin filmi izləmisinizmi? Əgər izləmisinizsə həmin filmdə nə çatışmırdı?
-Mən bu filmi görməmişdim. Sonra Firəngiz Rəhimbəyova ilə əlaqəli bəzi fraqmentləri yutubda izlədim. Çoxları deyir ki, bu film maraqsız alınıb, bu “Bəxt üzüyü” deyil, biz onu sevmədik, bəyənmədik. Bunu camaat, sənətçilər deyir. Tənqidə də gərək hörmətlə yanaşasan. Onlar istəmirlər, sevmirlər. Mənə elə gəlir ki, filmdə Ramiz Əzizbəyli çatışmırdı. O filmi yaradan Ramiz Əzizbəyli olub. Mən elə düşünürəm ki, “Bəxt üzüyü 2” ni də Ramiz çəkməli idi. Ən azından onun məsləhətləri ilə mütləq oturub-durmalı idilər. Bu mənim düşüncəmdir. Ona görə yox ki, filmə məni dəvət etməyiblər. Bəli, bilmək istəyirsinizsə bu filmə məni çağırmayıblar, amma bəxt üzüyü sırf Saraya aid bir əhvalat, hadisədir. Saranın bəxt üzüyü itib. Necə olur ki, “Bəxt üzüyü 2” də Sara yoxdur?! Bu ən asan variantdır ki, Sara ölüb, qəbirstanlıqdadır. Rejissorlar bir şeyə çarə tapmayanda həmin obrazı öldürürlər. Öldü, bununla da hər şey bitdi. Orada heç Ayşad da yox idi. Komediya yaratmaq istəyiblər. Amma bu komediya deyil. Nə Vaqif Səmədoğlu belə bir ssenari yazmayıb, nə də Ramiz Əzizbəyli belə film çəkməyib. Bu komediya yox, tragikomediyadır. Orada Ramiz Əzizbəylinin rejissorluğu çatışmırdı.
– Həmin filmdə Sevda obrazını oynayan Firəngiz Rəhimbəyova yaddaşınızda necə qalıb?
– Firəngiz çox gözəl müğənni olub. Gözəl səsi var idi, mahnılarını elə o vaxtlar da dinləyirdim, televiziyalarda izləyirdim. Təbii ki, o peşəkar müğənni idi, aktrisa kimi də Ramiz onu filmə dəvət etdi, çəkildi. Firəngiz həm qadın kimi, həm yoldaş, həm də insan kimi çox mükəmməl biri idi. Hər tikəsini bölüşürdü. İnsanlarla insan kimi rəftar edirdi. Onun üçün təbəqə olmayıb ki, bu varlıdır, bu kasıb. Onun üçün sadəcə insan faktoru önəmli idi. Uşaqla uşaq, böyüklə böyük olub. Hər bir insana uyğun rəftar qaydaları olub. Mən Firəngizlə çox yaxın olmuşam. Onunla danışmaq, söhbətləşmək o qədər asan idi ki. Ruhuma yaxın biri idi. Onunla sıxılmırdın, darıxmırdın. Yanında hər şey danışa bilərdin. Bilirsiniz niyə?! Çünki o səni sonra müzakirə etmirdi. Sözü var idisə elə o məqamda deyirdi. Aktrisa kimi də işinə ciddi yanaşırdı. Deyilən tapşırıqları o dəqiqə yerinə yetirirdi. Bir dubla çəkilirdi. Bir sözlə mükəmməl insan olub. Çox heyf! Onun dünyadan köçən yaşı deyildi. Heyflər olsun! Hamısıah ona rəhmət etsin.
– Bir xanım sənətkarımız müsahibələrinin birində demişdi ki, aktrisa kimi çox xoşbəxt olsam da, qadın kimi xoşbəxt ola bilmədim. Gülşad xanım necə, xoşbəxtdirmi?
– Mən ümumiyyətlə son illər xoşbəxt, xoşbəxtlik sözünə çox ironiya ilə yanaşıram. Əvvəla mütləq xoşbəxtlik yoxdur. Qaldı ki, sizin təbirinizcə desəm mənim xoşbəxt olub yaxud olmamağıma?! Ola bilsin ki, elə bir dövrlər olub ki, yaş baxımından daha cavan olmuşam, həyat təcrübəm olmayıb, o dövrdə mən özümü xoşbəxt qadın saymamışam. İllər keçəndən sonra-ümumiyyətlə dırnaqarası xoşbəxtlik nədir, bunu dərk edəndən sonra belə deyə bilərəm ki, sənətdə də, həyatda da çox xoşbəxtəm. Niyə də yox?! Hamısıah təala bu xoşbəxtliyi mənə çox görməsin. Xoşbəxt olmaq üçün insan nə lazımdır?! İnsan özü-özünü idarə etməyi bacarmalıdır. Bir insanın ki, əli, ayağı, gözü, qaşı üstündədirsə, xəstə deyilsə, Hamısıah onu qısır yaratmayıbsa, şükür övladları varsa o xoşbəxtdir. Mənim də şükür Hamısıaha, övladlarım da, övladlarımın da övladları var. Yaşamağa bir damım var, komama girib yaşayıram, başıma qar yağmır. İşləyirəm, maaş alıram, pulum var, özüm-özümü dolandıra bilirəm. Ünsiyyətə girə biləcəyim bir çox adamlar var, 10 adamdan 5-i mənə hörmət edirsə, şükür Hamısıaha! Kimsənin yanında alçalmamışam, yaltaqlıq etməmişəm, söz gəzdirməmişəm. Heç kimin yanında ayıb işim yoxdur ki, onu görəndə başı aşağı gəzim. Şükür Hamısıaha! Bu misalları çox saymaq olar. Mənim aləmimdə, düşüncəmdə xoşbəxtlik sadaladığım misallardır. Bəli, mən bu gün varam, nəfəs alıram, Hamısıahın bizə bəxş etdiyi nemətlərdən istifadə edirəmsə, deməli mən xoşbəxtəm. Bir də görürsən özünü yaxşı hiss etmirsən, övladınla münasibətin pozulur, avtobusda gedirsən, kiminləsə münasibətin pozulur. Bunlar normal hallardır. Onlar olmasa həyat çox darıxdırıcı, yeknəsək olar. Həyat mübarizədir. Mən eyni notda danışsam, siz darıxarsınız. Mən gərək bir az ucadan, bir az yavaş, bir az təsirli danışım. O zaman deyəcəklər ki, bu nə maraqlı danışır?! Bax həyat da belədir. Yuxarı qalxırsan, düşünürsən ki, o təpəyə çıxım. Sonra üzüaşağı dığırlanırsan. Qalxırsan, görürsən ki, dizlərini daş siyirib. Silirsən, yolu gedirsən. Bir az axsıyırsan, sonra yavaş-yavaş görürsən ki, yerişin düzəldi, daha axsımırsan (gülür). Mən həyatı buna bənzədirəm. Kaş üzüüstə yıxılanlardan olmayaq. Yıxılsaq da Hamısıah bizə imkan versin ki, iki əlimizi yerə qoyub qalxa bilək, bir də yenidən yeriyə bilək. Bax bu həyatdır.