Xəbər verdiyimiz kimi, Milli Məclisin payız sessiyasının son iclasında bir neçə deputat İctimai Televiziyanın (İTV) fəaliyyətini sərt tənqid etdi.
İTV barəsində həmin tənqidi çıxışlar cəmiyyətdə də ciddi reaksiyalara səbəb oldu.
Mətbuatda bununla bağlı məqalələr yazıldı, sosial şəbəkələrdə geniş müzakirələr aparıldı.
DİA.AZ Bakupost.az-a istinadən xəbər verir ki, “Ayna” qəzetində çap olunan yazı isə münasibətləri daha da kəskinləşdirib.
Həmin yazını və o yazıya millət vəkili Fazil Mustafanın cavabını təqdim edirik:
Günümüzün “klim petroviçləri”, yaxud 3 deputatın İTV-yə “hücumu”
Müəllif: Əkbər Həsənov
Milli Məclisin bu üç “qəhrəmanını” yaxından tanıyaq, onlar ayrıca təsvir olunmağa layiq obrazlardır
Məhşur Aleksandr Qaliç “Klim Petroviç sülhün müdafiəsi üçün mitinqdə necə danışdı” adlı maraqlı, ironik şeirində oxucuların mühakiməsinə absurd bir vəziyyət təqdim etdi. Bu şeirdə müəllif adi bir sovet zəhmətkeşinin bazar günü Mədəniyyət Evində nitq söyləmək üçün “könüllü” tapşırıq almasından bəhs edir.
Əvvəlcədən hazırlanmış kağız parçasını onun əlinə soxdular, kürsüyə çağırdılar, zəhmətkeş sözünü deməyi xahiş etdilər. O da dedi: “İsrail hərb maşını bütün dünyaya tanınır, mən bir ana və bir qadın kimi onlardan cavab vermələrini tələb edirəm!”.
Məlum oldu ki, o, fəhlə sinfinin qadın yarısının nümayəndəsi üçün hazırlanmış nitqi oxuyurmuş…
Bu şeiri Qaliçin təsvir etdiyi vəziyyətə çox oxşar bir hadisə ilə bağlı ani olaraq xatırladım. Milli Məclisin 3 deputatı birdən-birə, sanki əvvəlcədən xəbər tutmuş kimi, İctimai Televiziyanın (İTV) ünvanına tənqidlə hücuma keçmək qərarına gəliblər. Milli Məclisin bu “üç qəhrəmanı” kimlərdir? Bunlar ayrıca təsvir olunmağa layiq obrazlardır – Siyavuş Novruzov, Fəzail Ağamalı, Fazil Mustafa.
Yox, onlar hələ sovet dövründə Marksın, Engelsin, Leninin profilləri asıldığı kimi binaların fasadlarına öz profilləri ilə bəzədilməyə layiq deyillər. Ancaq bu üçlük hələ də çox spesifik olsa da, müəyyən bir şöhrətə malikdir. Bununla belə, onların İTV-yə iddialarının mahiyyətindən keçəcəyəm.
Mən sözə, üzvlərinin əsl sayını müəyyənləşdirmək çox çətin olan psevdo-müxalifət Böyük Quruluş Partiyasına rəhbərlik edən Fazil Mustafadan başlayacağam. Belə ki, bu dəfələrlə seçilən MM üzvü dövlətin İctimai Televiziyaya ayırdığı vəsaiti saymağa qərar verib. Polemika üçün tamamilə yersiz ton seçən deputat, MM-in fəaliyyətinin İTV-də daha geniş işıqlandırılması arzusunu ifadə edib. Deyib ki, dövlət büdcəsindən İTV-yə vəsait ona görə ayrılır ki, MM-in gündəlik fəaliyyətini daha geniş işıqlandırsın. Üstəlik, Fazil bəy cəmiyyətə faydalı olmağın vacibliyindən də danışıb.
F.Mustafanın gəldiyi son məqamla razılaşmamaq olmaz. Ancaq bu məsələdə o, özündən başlasa, daha yaxşı olar. Maraqlarını parlamentdə Fazil bəyin təmsil etdiyi bir Azərbaycan vətəndaşı kimi deyim ki, o, hətta seçki kampaniyasını da çox təvazökarlıqla aparıb. Onu, səsləri uğrunda mübarizə aparmalı olduğu insalar nadir hallarda görürdülər. MM-ə növbədənkənar seçkilərdən il yarım keçsə də, onu öz dairəsində praktiki olaraq görən yoxdur. Deməli, Fazil Qəzənfəroğlu “moizə oxumazdan əvvəl əmrləri yerinə yetirsə”, pis olmazdı.
O ki, qaldı İTV-nin fəaliyyətinə, onun reytinqinə, qiyməti bu sahənin peşəkarları verməlidirlər. Bəli, parlamentarilərin bu barədə öz mülahizələri ola bilər, amma bu, həvəskar mövqe olacaq. Əslində, bu deputatın mülahizəsinin diletantlığı artıq onun hərtərəfli öyrənilməmiş bir mövzuda mülahizə yürütmək öhdəliyi götürməsində özünü göstərir.
Başqa cür olsaydı, F.Mustafa bilərdi ki, İTV-nin Nizamnaməsində telekanalın bütün vaxtını MM deputatlarının gündəlik həyatından bəhs edən süjetə ayırmağa borclu olduğu barədə heç bir bənd yoxdur. İTV ictimai maraq doğuran prosesləri işıqlandırmalıdır. Bunu da edir, o cümlədən ölkədə və parlamentdə baş verən ən mühüm hadisələrdən danışır, MM deputatlarını tribuna ilə təmin edir.
Bu bariz həqiqəti Ana Vətən Partiyasının sədri, dəfələrlə deputat olmuş Fəzail Ağamalının da birdəfəlik yadında saxlaması yaxşı olardı. O, əslində tanınmış Yoldaş Saaxovu təqlid edərək, “şəxsi yununu dövlət yunu ilə qarışdırmaq” qərarına gəlib. “Bilirsiniz ki, məni “3D” proqramına dəvət ediblər, getməmişəm. Ondan sonra daha bu televiziyaya dəvət olunmuram”, – deyə o şikayətlənib.
Maraqlı personajdır! Özü imtina edir, özü də qəzəblənir. Və o, əslində, İTV ilə şəxsi hesablaşdığını etiraf edir. Nədənsə çox xırdaçılıq çıxır. Lakin “qanuni oğru” Rövşən Lənkəranskinin Azərbaycan gəncləri üçün nümunə ola biləcəyini iddia edən birindən fərqli nəsə gözləməyə dəyməzdi – və parlament tribunasından alovlu çıxışları ilə deyil, o vaxt həmkarı olan Hüseyn Abdullayevlə düz Milli Məclisin zalında davası ilə yadda qalan birindən.
Yeri gəlmişkən, mən İTV rəhbərliyinin yerində olsaydım, cənab Ağamalını studiyaya dəvət edərdim, onunla müsahibə edərdim, digər məsələlərlə yanaşı, partiyasının maliyyə mənbələri ilə bağlı, o cümlədən çox dəbdəbəli həyat üçün vəsaitlərin mənşəyi haqqında sual verərdim. Və ümumiyyətlə, mən ona məktəb proqramından suallar verərdim ki, hamı birdəfəlik başa düşsün ki, bu dəfələrlə seçilə bilən deputatın əsl mahiyyəti nədir.
Ancaq Ağamalı və Mustafa cənabları, məncə, Siyavuş Novruzovun görünməmiş yüksəkliyə qaldırdığı plankadan çox uzaqdırlar. O da, həmçinin İTV-nin MM-in işinə diqqət yetirməməsindən narazılığını bildirib. Lakin o, bununla kifayətlənməyib. Müxtəlif mövzularda danışmağa hazır olan cənab Novruzovu İTV-nin efirində “eyni adamların müxtəlif mövzularda çıxış etməsi” çox qəzəbləndirib.
Bunun doğru olub-olmaması barədə dəqiq fikir söyləyə bilmərəm. Amma xatırladım ki, Siyavuş müəllim yalanları ilə də məşhurdur. Onun tərcümeyi-halında sərbəst güləş üzrə SSRİ çempionu olduğu deyilir. Sərbəst güləş üzrə bütün illər üzrə SSRİ çempionlarının siyahısı var. Orada S.Novruzovun adı yoxdur. Eyni zamanda ola bilər ki, o, SSRİ çempionu olmaq arzusunda olub. Amma kosmosa uçmaq arzusunda olanların heç də hamısı kosmonavt deyil.
Digər tərəfdən, Siyavuş müəllim “Molotov kotletləri”nin hazırlanması üzrə mütəxəssisdir. Belə bir istedadla onun tez-tez nümayiş etdirdiyi bütün döş nişanlarını, orden və medallarını, o cümlədən, əgər haradansa ala bilibsə, “Berlinin alınmasına görə” medalını taxaraq, iştirak edə biləcəyi kulinariya şousunu açmağın vaxtı çatıb. İTV rəhbərliyi isə, məncə, öz tənqidçisinə belə bir veriliş açmaq imkanını düşünməlidir.
Burada əsas odur ki, Siyavuş müəllim vaxtında efirə çıxmağı unutmasın, efirə gecikməsin. Onun yaddaşı, geniş ictimaiyyətin əmin olduğu kimi, o qədər də yaxşı deyil. Bu problem Prezident Administrasiyasının keçmiş rəhbəri Ramiz Mehdiyevin nəvəsinin rezonans doğuran toyundan sonra üzə çıxdı. Bildiyiniz kimi Siyavuş müəllim əvvəlcə toy olmadığını iddia etdi. Sonra inandırdı ki, baş tutanı heç toy adlandırmaq da olmaz. Daha sonra hər şey, o cümlədən videogörüntülər açıqlananda S.Novruzov R.Mehdiyev tərəfindən aldadıldığını və buna uyğun olaraq günahsız yerə zərər çəkdiyini bildirdi.
Ümumiyyətlə, o zaman “qəhrəmanımız” çox yalanlar danışırdı. Və bütün o nağılların nəticəsində onun hakim Yeni Azərbaycan Partiyasındakı mühüm vəzifəsini itirməsi təəccüblü deyildi. Amma yenə də yeni çağırış parlamentə düşdü. İndi də MM-dən olan iki həmkarı ilə birlikdə İTV-nin fəaliyyətindən qəzəblənir. Üstəlik, bunu Klim Petroviçin sülhün müdafiəsi üçün mitinqdə danışdığı kimi edir…
PSEVDO-AYNALARIN İCTİMAİ ƏKSİ
“Ayna” qəzetinin internet səhifəsində əleyhimizə sifarişli yazı yazılıb. Olur belə şeylər, həmişə bapbalaca kişilərin atmacaları gözləniləndir və siyasi həyatımızda bunları rahatlıqla dəf edə-edə gəldiyimizən, bu dəfə də sadə bir üslubda bunlara qanunun aliliyini başa salmağa gücümüz yetəcəkdir. Öncə vurğulayım ki, bu, müəllifin psevdo imzasıdır və bu savadsız yazını hansı subyektin yazdığı mənə aydındır. Jurnalistikamızda ciddi mətni ilə parlamağa qabiliyyəti çatmayan və xroniki alkoqolizmdən qaynaqlanan yaddaşsızlığını büruzə verən müəllif bir neçə ciddi səhvə yol verdiyinin görünür fərqinə varmayıb. Üstəlik ona verilən mətnin tələsik müəllif yazısı formasına salınmasının izlərini də peşəkarlıqla gizlədə bilməyib. Birbaşa İTV-nin qanunazidd fəaliyyətini tənqid edən üç deputatı hədəf alan müəllif; “mən sözə, üzvlərinin əsl sayını müəyyənləşdirmək çox çətin olan psevdo-müxalifət Böyük Quruluş Partiyasına rəhbərlik edən Fazil Mustafadan başlayacağam” proloqunu dərhal diqqətimizə çatdırır.
Bu ifadəni adətən radikal müxalifətin təəssübkeş mediası və tərəfdarları işlətməyi xoşlayırlar. Yazı müəllifi də məhz həmin medianın təmsilçisi kimi ürək sözlərini yazır və radikal və əsl müxalifət mediasının təmsilçisi olan İTV-ni bizim haqsız hücumlardan qorumağa çalışır. Belə anlaşılır ki, biz İctimai TV-ni psevdo-müxalifət olaraq tənqid etmişik, çünki İctimai Tv iqtidara qarşı əsl müxalifətdir. O halda qanun və tərbiyə gərəyi heç olmazsa həftədə bir dəfə bu televiziyada radikal müxalifətin mövqelərini əks etdirən verilişlər verilməliydi. Demək ki, oraya indiyədək siyasi partiya rəhbəri kimi dəvət olunan deputatlar da psevdo-müxalifəti təmsil edir və İTV rəhbərliyi həm mövcud iqtidara, həm də bu şəxslərə qarşı əsl müxalifətdədir. Əlahəzrət məntiq deyir ki, əgər İctimai Tv iqtidar mövqeyində olsaydı psevo-müxalifətin nəyinə gərəkdi ki, onu tənqid etsin. İkincisi də “Ayna” qəzetindəki yazı müəllifi Böyük Quruluş partiyasının üzvlərinin sayını müəyyənləşdirməkdə çətinlik çəkdiyini yazmaqla, burada da başqa bir anormallığı üzə çıxarır. Çünki bu gün istənilən partiyanın üzvlərinin sayını müəyyənləşdirməkdə həmin partiyanın rəhbərliyindən kənara olan hər kəsin çətinlik çəkməsi qanunauyğun bir haldır. Şəxsən mən də Azərbaycanda olan hər hansı partiyanın üzvünün sayını müəyyənləşdirməkdə çətinlik çəkirəm və bircə onu bilirəm ki, bu barədə ən dəqiq məlumat bir Hamısıahda və qismən də partiyaları qeydə alan Ədliyyə Nazirliyindədir.
Maraqlır ki, bununla artıq neçənci dəfə ikinci əl müəllifləri eyham vurmağa çalışırlar ki, bizim İTV ilə bağlı Milli Məclisdə çıxışımız sifarişli və kampaniya xarakterlidir. Yenə də xronoloji yaddaşı olmayanlar üçün bir məqamı təkrar xatırlatmaqda fayda görürəm. Başqalarını bilmirəm, ötən il də, bu il də bir neçə çıxışımda, sosial şəbəkə profilimdəki statusda İTV-nin öz funksional fəaliyyətinə zidd yayım siyasəti izlədiyini vurğulamanın ardınca iki ay öncə də Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin on-line iclasında bu barədə geniş çıxışım olmuşdu. Maraqlıdır ki, yayım şurasının yeni üzvlüyünə namizədlər də bu çıxışı dinləmişdilər və bu zaman hansısa deputatın mənim mövqeyimi dəstəklədiyinə şahid olmamışdılar. Eyni zamanda Az.Tv-nin də fəaliyyətindəki bəzi məqamları tənqid etmişdim. Yəqin ki, bunu da bizə İTV-dən sifariş vermişdilər. Milli Məclisin 30 dekabr 2021-ci il tarixli iclasında yenə də ilk çıxış mənim tərəfimdən edilmiş və çıxış üçün müddət 5 dəqiqəyə endirildiyindən bu televiziyanın nə qədər ciddi qanun pozuntusu ilə fəaliyyət göstərdiyini geniş əsaslanırma olmadan cəmiyyətə çatdırmışam. Adətən öz çıxışlarımdan sonra kimlərin hansı istiqamətdə çıxış edəcəyi heç vaxt məni maraqlandırmır və öz mövqeyimi də hər hansı bir Milli Məclis üzvünün mövqeyi ilə uzlaşdırmağa maraq göstərmirəm. Ardınca isə bu televiziyanın rəhbərliyi tərəfindən yönləndirilən sifarişli yazılara ümumi şəkildə cavab vermək üçün “İctimai qanuntanımazlar” başlıqlı geniş məqalədə bu televiziya ilə bağlı mövcud qanunvericiliyə istinad edərək zəruri sualları ortaya qoymuşam. Qarşılarına qoyduğum xeyli sualları cavablandırmaq yerinə bu sifarişli yazılarında məsələyə dəxli olmayan başqa bir mövzuya toxunulur: “Belə ki, bu dəfələrlə seçilən MM üzvü dövlətin İctimai Televiziyaya ayırdığı vəsaiti saymağa qərar verib. Polemika üçün tamamilə yersiz ton seçən deputat, MM-in fəaliyyətinin İTV-də daha geniş işıqlandırılması arzusunu ifadə edib. Deyib ki, dövlət büdcəsindən İTV-yə vəsait ona görə ayrılır ki, MM-in gündəlik fəaliyyətini daha geniş işıqlandırsın…” Aya, doğrudanmı hələ anlamamısınız ki, bütün məsuliyyətli deputatlar nəinki İTV-yə, bütün sahələrə ayrılan vəsaiti saymağa, hesablamağa, təftiş etməyə, haraya xərcləndiyinə dair hesabat istəməyə nəinki səlahiyyətlidirlər, həm də borcludurlar!!! Hələ Milli Məclis tərəfindən rəhbərliyi təsdiq edilən, büdcəsi təsdiqlənən qurum və quruluşlara dövlətin ayırdığı vəsaiti daha çox araşdırmağa borcludurlar!!! O vəsait həm də ona görə ayrılır ki, başqa ictimai institutlarla yanaşı ölkə həyatı üçün vacib qanunlar qəbul edən və ictimai-siyasi maraqların toqquşma məkanı olan Milli Məclisdəki çıxışları da vətəndaş seçiciyə təqdim edəsiniz ki, onlar deputatın gerçək fəaliyyəti barədə aydın bilgi əldə etsinlər. Üstəlik həmin vəsaitin təyinatı üzrə xərclənmədiyini bildiyimiz halda bundan sonra bu işi daha ciddi səviyyədə davam etdirəcəyimizdən də əmin ola bilərsiniz.
Ən maraqlısı da məqalə müəllifinin bizim deputat kimi fəaliyyətimizin faydalılıq əmsalına, seçici məmnuniyyətsizliyinə işarə vurulması ilə bağlı məqamdır: “Üstəlik, Fazil bəy cəmiyyətə faydalı olmağın vacibliyindən də danışıb. F. Mustafanın gəldiyi son məqamla razılaşmamaq olmaz. Ancaq bu məsələdə o, özündən başlasa, daha yaxşı olar. Maraqlarını parlamentdə Fazil bəyin təmsil etdiyi bir Azərbaycan vətəndaşı kimi deyim ki, o, hətta seçki kampaniyasını da çox təvazökarlıqla aparıb. Onu, səsləri uğrunda mübarizə aparmalı olduğu insalar nadir hallarda görürdülər. MM-ə növbədənkənar seçkilərdən il yarım keçsə də, onu öz dairəsində praktiki olaraq görən yoxdur. Deməli, Fazil Qəzənfəroğlu “moizə oxumazdan əvvəl əmrləri yerinə yetirsə”, pis olmazdı”. Bu ittihamın qarşılığında birbaşa özümdən başlayıram. Maraqlıdır, bu ilin yekunlarına görə Parlament Jurnalistləri birliyi keçirdiyi mötəbər sorğunun nəticələrinə görə bəndənizi ilin ən fəal deputatı nominasiyasına layiq gördü. Səhv etmirəmsə, ard-arda 15 il keçirilən eyni məzmunlu sorğuda həmişə ilin ən fəal deputatlarından biri seçilmişəm. Üstəlik də həm media, həm sosial şəbəkədə, həm də seçki dairəsində fəallığımın səviyyəsini istənilən subyektlə müqayisə aparmanızdan da xeyli məmnun olardım. Öz dairəmdə yetərincə tədbirlərə qatılıram və seçicilərlə ən intinsiv görüşlər keçirirəm. Pandemiya dövründə praktik görünmənin digər üsulları barədə sizlərdə hansısa bilgilər varsa, paylaşsanız, çox həvəslə yararlanardım.
Hə, əsas final məhz buradadır: “O ki, qaldı İTV-nin fəaliyyətinə, onun reytinqinə, qiyməti bu sahənin peşəkarları verməlidirlər. Bəli, parlamentarilərin bu barədə öz mülahizələri ola bilər, amma bu, həvəskar mövqe olacaq. Əslində, bu deputatın mülahizəsinin diletantlığı artıq onun hərtərəfli öyrənilməmiş bir mövzuda mülahizə yürütmək öhdəliyi götürməsində özünü göstərir”. Zavallı nadan psevdo-müəllif! Yazı yazmazdan və hələ bir ittiham irəli sürməzdən öncə qanunlara göz yetir! Biz deputat olaraq hətta hökumətin fəaliyyətinə də qiymət veririk, o halda hökumət də bizə bildirsin ki, siz peşəkar olmdığınıza görə, mülahizələrinizi dinləmirik? İctimai yayımın fəlsəfəsi və qanunvericilik əsasları vaxtaşırı bu yazını yazdırıb, yaxud da yazıb verənlərə bilgiləndirmə seminarlarının təşkilinə həmişə hazır olduğumu da diqqətinizə çatdırıram.
Və sonda: “Başqa cür olsaydı, F.Mustafa bilərdi ki, İTV-nin Nizamnaməsində telekanalın bütün vaxtını MM deputatlarının gündəlik həyatından bəhs edən süjetə ayırmağa borclu olduğu barədə heç bir bənd yoxdur. İTV ictimai maraq doğuran prosesləri işıqlandırmalıdır. Bunu da edir, o cümlədən ölkədə və parlamentdə baş verən ən mühüm hadisələrdən danışır, MM deputatlarını tribuna ilə təmin edir”. Deyəsən bu qanuntanımazlar hələ də anlamaq istəmirlər ki, İTV-nin Nizamnaməsi qanun deyil, qanunda nəzərdə tutulan müddəalar nə deyirsə, Nizamnaməyə də onu yazmalısınız. Həm də təkcə Milli Məclisdən söhbət getmir, Milli Məclisdən kənarda olan partiyaların, vətəndaş cəmiyyəti institutlarının, dini icmaların, elm müəssisələrinin debatlarının təşkil olunması birbaşa vəzifənizdir. İctimai Tv bərbəzəkli verilişlər hazirlayan, reytingli verilişlərə indeksli kanal deyil, ictimai müzakirələri efirdən aktuallaşdıran kanaldır. Büdcədən sizə vəsaiti buna görə verirlər.
Bu sifaişli yazılardan da anlaşılır ki, İTV-nin fəaliyyətində o qədər qanunsuzluqlar var ki, hüquqla bağlı məsələlərdən yayınmaqla qabaqdangəlmişlik etməyə çalışırlar. Bu cür psevdo-Aynalarla obrazınızı bizə tanıtmaq yerinə qarşınıza qanunu qoyub yayım siyasətinizi onunla uzlaşdırmağı bir daha sizlərə tövsiyyə edirəm.