1944-cü il martın 8-də Balkar gəncləri zalım Stalin və Rus Qırmızı Ordusu tərəfindən kütləvi şəkildə Orta Asiya və Sibirə sürgün edilmiş, işgəncələrə məruz qalmış, uzaqlarda cəbhədə döyüşərkən, qocalar , Balkar qadınları və uşaqları vətəndə. Onların ailələri parçalanaraq öldürüldü.
Sürgündən Balkar xalqı sistematik şəkildə qətlə yetirildi və buna görə də Balkar türklərinin əhalisinin yarısı 13 il ərzində qırğına məruz qaldı.
AHISKA TÜRKLERININ SOYQIRIMI
1921-ci il martın 16-da Ahıskanın sovet torpaqlarına birləşdirilməsi ilə ahıskalılar üçün yenidən qara günlər başladı. 1956-cı ilin məlumatlarına görə, bu yerlərdə türk əhalisi 138.000 civarında idi. Sovet administrasiyası Gürcüstan sərhədləri daxilində zorla buraxdıqları Abxaz, Asetin və Acarilərə Muxtar Respublika qurmaq hüququnu verdiyi halda, Ahıska türklərinə sanki yoxmuş kimi göz yumuldu. Bu illərdə ahıskalılar məktəblərdə əvvəlcə ərəb, sonra latın, daha sonra isə kiril əlifbası ilə təhsil alırdılar.
Ahıskada 1927-ci ildən kolxozlar yaradılmağa başlandı. 1921-ci ildən 1927-ci ilə qədər olan bu 6 illik müddətdə Ahıskanın görkəmli şəxsləri sovet idarəsi tərəfindən həbsxanalara atılır. 1930-cu illərdə başlanan zülm və zorakılıq (Represiya) dövründə minlərlə ziyalı və ruhani “kamalist və pantürkist” ittihamı ilə evlərindən toplanaraq həbsxanalara atıldı.
1938-ci ildə sovet konstitusiyasının qəbulundan sonra ahıskalılar Azərbaycan milləti və onun dili kimi qeydə alınmışdır; Azərbaycan dilində idi. Amma bu halda rusların öz məqsəd və siyasətləri baxımından çox da fayda verməyəcəyi anlaşılınca bundan imtina edildi və 1940-cı ildə Ahıska türklərinin rəsmi dili gürcü dilinə çevrildi. Bu təcrübədən anlaşılır ki, ahıskalılar türk kimliyindən tamamilə ayrılmaq istəyirdilər.Onun adı altında on minlərlə sovet əsgəri yerləşdirilmişdi. 1940-cı ilə qədər heç bir xidmətə alınmayan Ahıska türklərindən təxminən 40 min nəfər Almaniya cəbhəsinə göndərildi. Borcoma çağırılanların qızları, gəlinləri və uşaqları Onlar dəmir yolu tikintisində işləyirdilər. 1944-cü ildə Borcomdan Valeyə 70 kilometrlik dəmir yolunun çəkilişində pis şərait səbəbindən minlərlə Ahıska türkü həyatını itirdi
Məlum olduğu kimi, 1944-cü ilin mayında hazırlanmış sənədə əsasən, Ahıska türklərinin SSRİ tərkibində olan Gürcüstanın Şərq rayonlarına (Rayonlarına) köçürülməsi qərara alınmışdır Sonra həmin ilin iyulunda yeni plan təsdiqlənir. Yeni təsdiq edilmiş bu qərarda xalqın Gürcüstan Respublikasından qovulması, Orta Asiya və Qazaxıstana sürgün edilməsi planı elan edilir və həyata keçirilir.
Dövlət Müdafiə Komitəsinin qərarı əsasında bu qəddar Stalin rejimi Ahıskanın 209 kəndindən 110 mindən çox türkü götürərək Dövlət Müdafiə Komitəsinin qərarı əsasında yük qatarları ilə Orta Asiyaya sürgün etdi.
13 noyabr 1944-cü ildə “Kommunist İşbirliyi” tətbiqi ilə yol, körpü və s. kimi obyektlər başlarına gələcəklərindən xəbərsiz insanlara təmir edildi. 1944-cü il noyabrın 14-də gecə saat 12:00-da sərhəddə möhkəmlətmə üçün yerləşdirilən on minlərlə rus əsgəri silahları ilə türklərin evlərinə daxil oldu. Dörd saat ərzində maşınlara yüklənən məzlum və köməksiz türk xalqı dəmir yoluna gətirildi. Bu arada yüzlərlə Ahıskalı ailə, O, hər cür riskə girərək, rus əsgərləri ilə vuruşaraq, onlarla şəhid bahasına Türkiyəyə keçməyi bacarıb. Bu ailələr hələ də Ağrı, Muş, Kırıkxan, İnegöl, Bursa, Ankara, İstanbul və digər qəsəbələrdə yaşayır.
Belə ki, təxminən 100-120 min Ahıska türkü qara qış günündə qoyun kimi 8-10 ailədə yük vaqonlarına doldurularaq qapıları bağlı idi. Yer və göy Hamısıah-Hamısıahın fəryadı ilə inildəyir, fəryad, sızıldama, hıçqırıq səsləri qulaq asırdı. Ancaq bu yalvarışları eşitməyə vicdan sahibi olan yox idi.
Ahıska türkləri sürgün edilərkən: Sizi alman təhlükəsindən qorumaq üçün müvəqqəti olaraq başqa yerlərə köçürürük, ən qısa zamanda torpaqlarınıza qayıdacaqsınız deyə yalan danışdılar. Gecə rus əsgərləri kəndimizin evlərini nəzarətə götürdülər və bizə iki saatdan sonra toplaşmağı əmr etdilər. Daha sonra silahla vağzalda toplaşıblar. 220-yə yaxın Ahıska kəndinin türk və müsəlman əhalisinin 450 nəfəri heyvan vaqonuna yığılmışdı. Vaqonlar heyvan vaqonu olduğu üçün istilik sistemi yox idi. Ay yarıma tualetsiz, susuz, bayırda -15, -20 dərəcə soyuqda səfər edildi. Rus əsgərləri hər stansiyada vaqon açır: aclıqdan, soyuqdan, xəstəlikdən ölənləri qatarlardan atırdılar. Qatarların qapıları gündə bir dəfə açılırdı. Kişilərin gözü qarşısında xəcalət çəkərək tualet ehtiyaclarını edə bilmədiyi üçün sidik kisəsi partlayaraq ölənlər də olub.
Bir ay yarım davam edən bu çətin yoldan sonra 30 mindən çox insan, o cümlədən 17 mini uşaq aclıqdan, soyuqdan və xəstəlikdən öldü. Yanvar ayında Orta Asiya səhralarına gələn ahıskalılar çətin şəraitdə sağ qalmaq üçün mübarizə aparmağa başladılar. Özbəkistan, Qazaxıstan və Qırğızıstan səhralarında məskunlaşdırılan bu insanlar ciddi polis və DTK rejimi altında karantinə salınıb. 1944-1956-cı illər arasında hərbi vəziyyət tətbiq olundu. Onlar müəyyən sərhədlər daxilində yaşamalı idilər, icazəsiz bir kənddən digərinə gedə bilməzdilər. Toy etmək, evlənmək, yaxın qohumları ziyarət etmək üçün xüsusi icazə tələb olunurdu. Onların ali təhsil almaq, seçmək və seçilmək hüququ yox idi. Təəssüf ki; Bütün bu bəşəri faciədən dünya ictimaiyyətinin xəbəri yox idi. Bu insan biabırçılığı 12 il davam etdi. 1944-1956-cı illər arasında davam etdi. Stalinin ölümündən sonra hərbi vəziyyət ləğv edildi. Amma Ahıskalılar Ahıskaya qayıda bilmədilər.
Ahıskalılar Ahıskadan qovularkən boş kəndlərə ermənilər yerləşdirildi. İngilis yazıçısı Robert Konqest; 120.000 türk əhalisi evlərindən didərgin salınır və bu hadisə 1969-cu ilə qədər Qərb dünyasında eşidilmirdi. Bütöv bir xalq öz vətənindən didərgin düşüb, minlərlə kilometr aralıda sərt polis rejimi altında yaşamağa məhkum edilib və dünya bu soyqırımdan xəbərsizdir? o yazır. Ədalət necədir? Onlar Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstanın səhra torpaqlarında yayılmışdır. Yerli camaat ahıskalıları heç cür qarşılamırdı. DTK yerli əhali arasında yaxşı işləyirdi; Ahıskalıları düşmən kimi qarşıladılar. Yalan ittihamlar Bütöv bir xalq yaşadıqları sərhəd boyu öz yurd-yuvalarından didərgin salınır, soyqırıma məruz qalır, 30 mindən çox insan aclıqdan, xəstəlikdən, soyuqdan ölür, sağ qalanlar 12 il sərt polis DTK rejimi altında yaşamağa məhkum edilir, Türk cəmiyyəti Ahıska xəritəsindən silinib və bütün bu zülmlər gəlib-gedir, keçmiş sovet liderləri tərəfindən gizli saxlanılır. Belə ki; Ahıska türklərinin sürgün edilməsinin yeganə səbəbi türk olmaq idi. Stalin Türkiyə dövlətinə edə bilmədiyi, Ahıska türklərinə etdi. Ahıska türklərinə qarşı edilən bu sürgün rəsmi olaraq soyqırımdır. Biz istəyirik ki, bütün dünya bunu belə qəbul etsin. Bəşəriyyət tarixinin ən çirkli səhifələrini təşkil edən bu sürgünün sənədləri illər sonra ortaya çıxdı.
GÖKTEPƏ DÖYÜŞÜ VƏ TÜRKMƏN QIRQINI
12 yanvar 1881-ci ildə ruslar Göktəpə qalasında aralarında uşaq və qadınların da olduğu minlərlə türkməni qətlə yetirdilər. Göktəpə döyüşü Türkmənistanda, Aşqabaddan 50 kilometr şimal-qərbdə rusların türkmənlərə qarşı törətdiyi böyük qırğındır.
Türkmənistanın Göktəpə şəhərindəki Göktəpə qalasında Çar Rusiyasının işğalçı ordusu tərəfindən mühasirəyə alınan on minlərlə türkmən böyük müqavimətdən sonra ruslar tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilib. Tarixi sənədlərdə 40 min insanın həyatını itirdiyi yazılır.
Türkmənistandakı Yengi Şəhər qalası 1881-ci ildə işğalçı rus çar ordusu tərəfindən ələ keçirilib. Qalanın əsl adı Yeni Şəhərdir.
1880-ci ilin dekabrında General Mixail Dmitrieviç Skobelevin komandanlığı altında ən müasir texnika ilə təchiz edilmiş 6000-ə yaxın rus əsgəri Gök-Təpəni işğal etdi. Bu işğal iyirmi üç gün davam etdi. Rus ordusu daha sonra hücuma keçdi. Yanvarın 12-də ruslar üstün texnologiyaları ilə 25 min nəfərin müdafiə etdiyi şəhəri ələ keçirə bildilər.
Türkmənlər burada böyük müqavimət göstərdilər, lakin yenə də böyük itki verdilər. Ruslar qalaların altına qoyduqları 1160 kiloqram dinamitlə qalanı içəridən vurdular. Ruslar böyük hücumlar nəticəsində qalanı ələ keçirdilər. Qaladakı 50 minə yaxın dinc sakin səhralara doğru sürünməyə başladı. Səhralara səpələnmiş xalq rus ordusundan xilas ola bilmədi. Ruslar qala içərisində 6500-ə yaxın insanı qətlə yetirdilər. Bu işğal zamanı ruslar çox az itki verdilər, lakin türkmən əsgərlərinin çoxu şəhid oldu.
